AKROPOLJ

Akropolj doslovce znači grad na brdu. Rani naseljenici su, radi odbrane, birali uzvišeno zemljište, najčešće brdo sa strmim stranama, i ta rana utvrđenja su u mnogim delovima sveta postala središte velikih gradova koji su se razvijali u podnožju.

Reč akropolj se primenjuje za razne gradove u Grčkoj i razna utvrđenja u Rimu i Jerusalimu.

Najpoznatiji primer akropolja je Atinski Akropolj, koji je, zbog istorijskih asocijacija i poznatih građevina koje su na njemu sagrađene, opšte poznat samo kao „Akropolj“.

Zbog svog klasičnog grčko-rimskog stila ruševine velike kamene crkve u Kaliforniji nazvane se Američki akropolj.

U drugim delovima sveta utvrđenjima na brdu davana su druga imena, na primer „alcazar“. U centralnoj Italiji, mnoge male seoske zajednice se sagrađene u podnožju utvrđenih gradova poznatih kao „La Rocca“.

Izraz „akropolj“ se takođe koristi da opiše središnji kompleks građevina kao što su trgovi i piramide u gradovima Maja, na primer u Tikalu i Kopanu.

Za vreme Persijskih ratova Akropolj je bio opljačkan (480 – 479 godine pne). Veličastveni spomenici koji se danas na ovim prostorima mogu videti datiraju iz zlatnog Periklovog perioda kada su obnovljeni, oko 460 – 429 godine pne.

Od tog doba, i tokom celog Srednjeg veka, Akropolj je ostao skroz netaknut. Mnogobrojni osvajači izvršili su dodatna utvrđivanja, ukrašavanja i izmene na Akropolju.

Stenovito uzvišenje Akropolj, visine oko 150m, nalazi se u centru doline Atike. Vrh čini platforma dimenzija 300x150m i pristup vrhu je jedino moguć sa zapadne strane. Na ostalim stranama, još od antičkog doba postoje izvori pitke vode.